حقوق کیفری مجموعه‌ای از قوانین و ضوابط حاکم بر رفتار جامعه است که به منظور حفظ امنیت و نظم اجتماعی و مجازات نقض کنندگان این قوانین تدوین شده است. هدف اصلی حقوق کیفری، پیشگیری از جرم و محافظت از جامعه است.

حقوق کیفری به دو بخش تقسیم می‌شود: جزای عمومی و جزای خصوصی. جزای عمومی شامل جرائمی است که به ضرر جامعه در کل مرتکب می‌شوند، مانند قتل، سرقت و تجاوز جنسی. جزای خصوصی وابسته به حقوق افراد خاص و حقوق مالکیت است، مانند تقلب در تجارت یا نقض کپی‌رایت.

قانون‌گذاران و دستگاه‌های قضایی در هر کشور، قوانین کیفری را تدوین و اجرا می‌کنند تا به عدالت و حمایت از حقوق همه افراد جامعه بپردازند. از طرفی، افراد به دلیل داشتن حقوق، مسئولیت‌هایی هم دارند و باید قوانین را رعایت کنند.

در حقوق کیفری، هدف اصلی مجازات‌ها اعمال معقولانه و عادلانه جزا و تربیت متخلفین است.

مجازات‌های کیفری می‌توانند شامل حبس، جریمه‌ها، جریمه‌های اجتماعی، محرومیت از حقوق و مزایای مشروعی یا حتی اعدام باشند، بسته به خطاکاری و قوانین کشوری که اعمال می‌شود.

حقوق کیفری همچنین حاکمیت دادگاه‌ها و سیستم قضایی را تامین می‌کند. در یک فرایند قضایی، ترتیبی از مراحل دادرسی از جمله دادن نمونه ایزدی، دادن شهادت، جمع آوری شواهد، دفاع و صدور حکم صورت می‌گیرد. اصول مهمی مانند اصل بی‌طرفی دادرسی، اصل تقلیل ضبط، اصل بی‌گناهی و اصل تعلیق مجازات در این فرایند رعایت می‌شوند.

به علاوه، حقوق کیفری حاکمیت حقوق متضرران را نیز تضمین می‌کند. این حقوق شامل حقوق ضحیت‌کشیدگان، حقوق خانواده‌های متضرر و حقوق جبران خسارت است. اهمیت قائل شدن به حقوق متضرران و ایجاد عدالت در فرایند کیفری مهم است.